Έρχομαι συχνά σε επαφή με πολύ κόσμο που μου κάνει αυτή την ερώτηση. Πολλοί μπορεί να το γνωρίζετε όμως επειδή το blog επισκέπτονται και άνθρωποι με λιγότερες γνώσεις σε θέματα επιχειρηματικότητας, θεωρώ χρήσιμο να πούμε μερικά πράγματα ώστε να το καταλάβουμε όλοι.
Καταρχήν η λέξη έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα, όπου σήμαινε την τέχνη του σχεδιασμού και της διεξαγωγής ενός πολέμου. Προέρχεται από την σύνθεση των λέξεων στρατός + άγω (οδηγώ). Στην εποχή μας ο όρος έχει επεκταθεί, και εφαρμόζεται με επιτυχία στον χώρο των επιχειρήσεων, σαν η τέχνη της προετοιμασίας και της υλοποίησης ενός επιχειρηματικού πλάνου, όπου καθορίζονται οι βασικοί μακροχρόνιοι στόχοι της επιχείρησης, αλλά και ο τρόπος υλοποίησης τους.
Η στρατηγική περιλαμβάνει δύο ξεχωριστά και βασικά στάδια:
- το στάδιο του σχεδιασμού
- και το στάδιο κατά το οποίο ο σχεδιασμός γίνεται πράξη, δηλαδή το στάδιο εκτέλεσης ή εφαρμογής.
Ο Michael Porter αναφέρει “οποιαδήποτε επιχείρηση κερδίζει πολύ μεγαλύτερη απόδοση από ίδιες επιχειρήσεις του κλάδου, οφείλετε σε μια διαφοροποιημένη και καλλίτερη στρατηγική που ακολουθεί”.
Η αεροπορική εταιρεία, Easy-Jet, δεν ακολουθεί τα συνηθισμένα. Αποφεύγει τα πολύ μεγάλα αεροδρόμια. Δραστηριοποιείτε μόνον στην Ευρώπη και πετάει σε συγκεκριμένες πόλεις που έχει επιλέξει. Δεν παρέχει φαγητό. Προσφέρει μόνον μια κατηγορία θέσεων όπου όσο νωρίτερα “κλίνεις” την πτήση, τόσο λιγότερο πληρώνεις. Είναι οικονομική. Δεν χρησιμοποιεί ταξιδιωτικά πρακτορεία, ενθαρρύνοντας την χρησιμοποίηση του internet, και εξόφληση μέσω πιστωτικής κάρτας. Είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες.
Το σουηδικό κατάστημα επίπλων ΙΚΕΑ λειτουργεί επίσης διαφορετικά. Χρησιμοποιεί την αυτοεξυπηρέτηση (self service) όπως ένα super-market και όχι πωλητές όπως τα περισσότερα καταστήματα του κλάδου. Παρέχει σχέδια χαμηλού κόστους, με στιλ και λειτουργικότητα. Έπιπλα που προσαρμόζονται στο σύγχρονο σπίτι. Συναρμολογούμενα από τον ίδιο τον πελάτη και όχι από τον κατασκευαστή. Με τον τρόπο αυτό ο πελάτης γίνεται “συμμέτοχος” στο προϊόν και η εταιρεία πετυχαίνει να μειώσει το κόστος.
Τα δυο αυτά παραδείγματα αναφέρονται σε όλη την διεθνή βιβλιογραφία, ως παραδείγματα επιτυχημένων εταιρειών που διαφοροποιήθηκαν από τους ανταγωνιστές τους. Η διαφοροποίηση αυτή δεν έγινε τυχαία. Ήταν αποτέλεσμα “στρατηγικής” επιλογής.
Ελπίζω να βοήθησα λίγο. Θα πρέπει πάντα να θυμάστε ότι η στρατηγική θέτει κατευθύνσεις. Δημιουργεί στόχους. Οραματίζεται το μέλλον. Μειώνει την αβεβαιότητα και σας βοηθάει να “διαφοροποιηθείτε” από τους ανταγωνιστές σας. Σας βοηθάει να πάρετε ορθές αποφάσεις. Ο Yogi Berra κάποτε είπε, “Εάν δεν ξέρεις προς τα πού πηγαίνεις, το πιθανότερο είναι να καταλήξεις σε άλλο μέρος”. Εάν ακόμα δεν έχετε καταστρώσει κάποια στρατηγική για την πορεία της επιχείρησης σας στο μέλλον, καιρός να το κάνετε!
είμαι νέος στο μπλόκ σας.Θα ήθελα κάποιες συμβουλές όταν έχουμε να κάνουμε με παροχή υπηρεσιών, όπου δε μπορεί εκ των πραγμάτων να διαφοροποιηθεί το προιόν όπως προτείνεται παραπάνω.Ευχαριστώ
μπραβο Βασιλακη, συμφωνω και ωραι θεματακι. Εχεις ξαναβγαλει για στρατηγικη ή πρώτη φορα μου φαινεται? Anyway πολυ καλο το postaki.
Καλημέρα φιλε μου!
Ευχαριστώ Βασίλη.
Είσαι πολύ γρήγορος!
Νομίζω ότι η στρατηγική πρέπει να έχει τρία επίπεδα. Την κατανόηση του τι θέλουμε να πετύχουμε, τον σχεδιασμό για το επιθυμητό αποτέλεσμα και τέλος τη μέγιστη υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού στην πραγματικότητα.
* Μια σκέψη με την βόλτα από το blog σας. Που μπορεί να είναι και λάθος.
Φιλικά
Γιάννης Βέλλης
@kbee
Η μήτρα του Porter που αναφέρεις και εξηγείς στο σχόλιο σου είναι πράγματι πολύ κατατοπιστική! Αυτό που έχω να προσθέσω είναι ότι (κατά την δική μου άποψη), είτε απευθύνεσαι στο ευρύ κοινό ή σε niche market, θα πρέπει ΠΑΝΤΑ να Διαφοροποιήσε με τον οποιοδήποτε τρόπο από τον υπόλοιπο ανταγωνισμό, και πολλές φορές ασχέτος της τιμής, η οποία και αυτή αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης, (θα κάνω σχετικό post).
@bizwriter
Έχω διαβάσει το post σου και στο παρελθόν. Κάνεις μια εξαιρετική ανάλυση με πολύ απλά λόγια που μπορεί ο καθένας να καταλάβει το μοντέλο του Porter των 5 δυνάμεων. Απλά θα συμπληρώσω (για να τονίσουμε την σημασία του μοντέλου), ότι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα “εργαλεία” που μπορεί να χρησιμοποιήσει μια επιχείρηση για να σχεδιάσει με μεγαλύτερη ακρίβεια το “μέλλον” της, όπερ την “στρατηγική” που θα ακολουθήσει!
Νομίζω με τα δύο αυτά σχόλια συμπληρώνεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό το πάζλ της “στρατηγικής”. Ακόμα βέβαια έχουμε δρόμο…
Ευχαριστώ παιδιά.
My 2 cents:
Το Μοντέλο των Πέντε Δυνάμεων του Michael E. Porter
Περιέχει και link στο updated άρθρο που δημοσιεύθηκε στο HBR.
Το αγαπημένο μου θέμα! Επιτέλους :Ρ
Λοιπόν για να γίνει περισσότερο κατανοητό αυτό που λες σχετικά με την στρατηγική, θα βάλω μια εικόνα από την “μήτρα του Porter” και θα αναλύσω κάποια πράγματα:
Μήτρα Porter(πατήστε για να την δείτε)
Ο Porter ουσιαστικά λέει κάποια απλά πράγματα:
Καταρχάς επιλέγεις αν το προϊόν/ υπηρεσία σου απευθύνεται στο “ευρύ κοινό” ο στοχεύεις σε μια μικρότερη αγορά (niche market).
Αν στοχεύεις στο ευρύ κοινό, αποφασίζεις αν θέλεις να έχεις ένα παρόμοιο με τους άλλους ανταγωνιστές προϊόν, αλλά πρέπει να το προσφέρεις σε χαμηλή τιμή! (πχ Zara)
Εναλλακτικά μπορείς να προσφέρεις ένα προϊον διαφοροποιημένο από τους ανταγωνιστές (καλύτερο, ποιότητα, service κτλ), οπότε δεν θα είναι φθηνότερο, αλλά θα πληρώνει ο καταναλωτής περισσότερα γιατί ακριβώς “διαφέρει”. (πχ Diesel;;)
Αν στοχεύεις σε ένα μικρό μέρος της αγοράς ακολουθείς πάλι την ίδια στρατηγική, δηλαδή “εστιάζεις” στην αγορά και πάλι ξεχωρίζεις με βάση το κόστος ή το πόσο διαφοροποιημένο είναι το προϊόν σου!
Αξίζει αν τονισθεί ότι μπορείς να εφαρμόσεις και μια υβριδική στρατηγική, συνδυάζοντας κάποια στοιχεία από τα παραπάνω.
Πιστεύω ότι με την εικόνα “ξεκαθαρίζει” κάπως το τοπίο και γίνεται περισσότερο κατανοητό για το τι λέει ο Porter. [Αν θέλεις Βάσίλη μπορείς να συμπεριλάβεις το παραπάνω κείμενο ή την εικόνα στο “κυρίως άρθρο”.]